Net terug van de KVS waar ik ‘Kroum’ van de Israëlitische Hanoch Levin (1945-1999) in een regie van Ruud Gielens (KVS & Ro-theater) zag. Ik kende deze auteur niet maar het progrmma leerde me dat hij opgroeide in het Israël van de jaren 60 in een samenleving die getekend werd door gewelddadige breuklijnen. Zijn eerste stukken zouden politieke satires zijn in de nasleep van de Zesdaagse oorlog in 1967. Dit stuk schreef hij in 1975 en is momenteel aan een internationale opmars bezig mede dankzij de enscenering van de Poolse regisseur Warlikowski voor Avignon 2005.
‘Kroum’ is een zwarte komedie. De auteur laat er zijn zwartgalligheid met betrekking tot het miserabele menselijke bestaan de vrije loop. Hij doet dat in een droogkomische, bijna clowneske stijl. Er zijn nochthans morele dilemma’s aan de orde: gymnastiek ’s morgens of ’s avonds bijvoorbeeld naast euthanasie of niet, thuis bijven of weggaan, onvoorwaardelijke liefde of liefde op voorwaarde, redelijkheid of emotionaliteit, wreedheid of tederheid, dromen of realiteit, leven of doodgaan. Die juxtapositie levert humor op die ik ervaar als typisch joods. Existentieel verdriet vermaald tot een bittere lach.
Het verhaal zelf is eenvoudig: na een zinloze reis keert Kroum gefrustreerd terug naar de volkswijk (een witte, houten hokjeskast, als een bibliotheekkast suggereert de betonnen blokkendozen waarin de bewoners opeengepakt leven als boeken op een plankje) waar hij geboren is. Hij komt er terug in zijn alledaagse leventje omringd door zijn wijkgenoten die elk op hun manier kleur proberen te geven aan hun grijze bestaan. Reizen, eten, trouwen of kinderen krijgen.. het zal Kroum worst wezen. Hij wacht op het echte leven maar in een wereld waar grootheidswaan en het idee van succes de boventoon voeren, staat hij en zijn wijkgenoten aan de zijlijn.
Voor meer info: www.kvs.be
Blauwkruikje 