Zeewater is zout, zeggen ze – Simone Lenaerts***

In deze debuutroman (415 blz.) uit 2008 van Simone Lenaerts maken we kennis met het verdriet van Antwerpen Linkeroever. De subtitel vermeldt dat het gaat om ‘een roman over grote idealen, kleinburgerlijkheid en de warmte van taal’. We bevinden ons in de 50’er jaren van vorige eeuw. Raymond Lahaut, Vlaming, overtuigd communist en metaalarbeider bij Bell Telephone is gehuwd met Hendrika (Rika) Vroeg-in-de-Wey, Nederlandse, huismoeder maar niet met volle ‘goesting’ want hunkerend naar meer glamour in haar leven. Zij hebben twee kinderen, de vroegwijze en leergierige Rosa en haar broertje Jean-Pierre. Simone Lenaerts weet op intimistische wijze een familieportret samen te stellen waarbij haar realistische taal en stijl je meezuigen in het gebeuren. Via het wisselend vertelperspectief waarbij ze binnen één hoofdstuk in de huid kruipt van zowel Raymond, als Rika, als Roza krijgen we een erg gedetailleerd beeld van de gevoelens en gedachten van deze personages met betrekking tot elkaar, hun familie, hun buurt, hun verleden. In een tijd waarin communisme en antiklerikalisme zich afzetten tegen kapitalisme en het vigerende katholicisme en er tussen Oost en West een koude oorlog woedt, heerst er ook  in dit huwelijk een krachtig spanningsveld waarop dochter Roza op heel eigen wijze reageert. De naamgeving in de roman is vaak symbolisch (vb. Sam Komkommer, rijke diamantslijter, uit op een scharrel; Raymond Lahaut eindigt tien hoog). De ruimte daarentegen wordt erg waarheidsgetrouw weergegeven: het huis; de nog braakliggende gronden van Linkeroever; het stratenplan van ’t Stad; de burgervilla van het weeshuis; de buurt in de Herman Gorterstraat; ’t Sint Annastrand; de voetgangerstunnel; The Cambridge … . En wanneer de school- en huis-, tuin- en keukenspullen uit die dagen via de zeer rake beschrijvingen weer je herinnering induiken (ik was namelijk acht in die dagen), weet je dat je nog nooit tevoren op deze wijze in die tijd teruggekatapulteerd werd. De titel dan, die heeft een erg wrang kantje: Blankenberghe lag voor Roza in ’t verschiet maar ‘c’est arrivé près de chez elle’ en daarom dus Zeewater is zout, zeggen ze.