Op het achterplat van dit filosofisch essay lees ik :
Proberen te bewijzen dat God niet bestaat kan een geliefd tijdverdrijf zijn voor atheïsten, maar waar het werkelijk om gaat is niet zozeer de vraag of er een God is, maar hoe je verder redeneert wanneer je hebt besloten dat hij er niet is. In dit uiterst originele boek betoogt Alain de Botton dat de seculiere samenleving veel kan leren van religies als het gaat om zaken als gemeenschapszin, ethiek, onderwijs en kunst. Religie voor atheïsten zet de dogmatische kanten van religies overboord, wanneer er enkele aspecten uit gefilterd worden die troostrijk kunnen zijn voor de sceptische hedendaagse mens.
Het is met een glimlach, maar weliswaar erg gretig, dat ik dit boek heb gelezen. Nooit eerder heb ik gezien dat vanuit atheïstische hoek met zoveel verwonderde aandacht ‘religie’ geobserveerd werd. Alain de Botton zet in tien hoofdstukken uiteen wat hij apprecieert in religie en het religieuze handelen en wat de atheïstische seculiere wereld zou moeten doen om hetzelfde impact te hebben als de religieuze. De aspecten die aan bod komen zijn: wijsheid, gemeenschap, goedheid, onderwijs, zorgzaamheid, pessimisme, perspectief, kunst, architectuur en instituten. Hij baseert z’n uiteenzetting op ideeën die al eerder in de geschiedenis, namelijk in de negentiende eeuw, door de Franse socioloog Auguste Comte waren geopperd maar nooit werden opgepikt als belangrijk genoeg om ermee aan de slag te gaan. De seculiere atheïstische wereld is op zoek naar strategieën om tegemoet te komen aan diepmenselijke behoeften. Volgens hem zijn we aangekomen bij een tijdsgewricht, vergelijkbaar met dat tussen de Grieks-Romeinse en middeleeuws-christelijke cultuur, waarbij de seculiere atheïstische wereld geënt zou kunnen worden op de religieuze. Daarmee zou er dan een stap voorwaarts gezet worden in de evolutie van onze rationaliteit zonder daarbij het emotionele, ethische, esthetische en educatieve uit het oog te verliezen. Merkwaardig betoog!
Blauwkruikje 