VSB-poëzieprijs 2014 | Antoine de Kom

we zullen allemaal een voor een
op onze eigen dag in zwarte
warme duisternis verdwijnen.
je mag dan wel tien instrumenten
om je nek bespelen – when
the saints go marching in. de heilige
theresia van lisieux stelt me voor raadselen. Ergens in
de filipijnen vroeg iemand
waarom het rozen regent
als bruine tantes ritmisch dansend
zonder string en in hun handen klappend op
het altaar goddelijk genot in
goddelijk genot veranderen. rozen die zwaar
geuren en zwoel de naaktheid
van hun dans bloter maken
dan bloot
dansen op ons neer.

Antoine de Kom

uit: Ritmisch zonder string, Querido, 2013

‘Kan je met levenslust in poëzie de werkelijkheid waarin we leven te lijf gaan’, vraagt Paul Demets zich af op de cultuurwebsite Cobra van de VRT. Hij had eerder Maria Barnas of F. van Dixhoorn gelauwerd willen zien maar ‘kan genoegen nemen met de prijs voor ‘Ritmisch zonder string’ van Antoine de Kom. ‘Het is merkwaardig hoe Antoine de Kom erin slaagt om zinnelijkheid en levenslust te vermengen met de tragiek van het menselijke bestaan in de brandhaard die deze wereld is. Hij maakt tekstlichamen  die zonder string ongehinderd aan het dansen slaan’, meent hij. Meer informatie over Antoine de Kom vindt u hier  u kunt er ook 5 audiogedichten uit de bundel beluisteren of lezen.

HDC – publieksprijs 2014 gaat naar ‘Beesten’ van Max Temmerman

Het postergedicht komt uit de bundel Bijna een Amerika (2013) uitgegeven bij Vrijdag. Meer informatie over Max Temmerman vindt u hier. Paul Bogaert wint de Herman De Coninckprijs 2014 met zijn dichtbundel Ons Verlangen (2013) uitgegeven bij De Bezige Bij. Een recensie van deze bundel door Paul Demets voor Cobra.be leest u hier.

Woord tegen woord | Charles Ducal | Dichter des Vaderlands

“Dichter des vaderlands’: klinkt het niet behoorlijk hoogdravend? Alsof we de knoken van Vondel weer tot leven willen wekken? Of de middeleeuwse gewoonte willen herstellen een bard onder de troon te plaatsen om de lof van de koning te zingen? Wordt van mij verwacht vaderlandse plechtigheden op te sieren met een vers? Is dit een onderscheiding? Krijg ik over twee jaar een lauwerkrans zoals de poetus laureatus op het Capitool in het oude Rome? Liever niet. Een lauwerkrans is meestal niet bevorderlijk voor de creativiteit en al helemaal niet voor de bescheidenheid.” via Dichter des Vaderlands  Zo stak Charles Ducal in Passa Porta (Brussel) van wal vandaag met zijn aanvaardingsspeech voor de opdracht van Dichter des Vaderlands.

Hier volgt zijn eerste gedicht:

WOORD TEGEN WOORD

Van alle woorden zijn de onze de zwakste,
al liggen zij ontegensprekelijk in de mond.
Niemand verhoort ze, niemand verkracht ze.
Zij kussen de sterren, zij hebben geen grond.

Andere woorden bewegen armen en benen,
vullen schedels, ontsteken de keel.
Een mes in de rug kan vertaald als een streling,
een schop in de buik als noodzakelijk verkeer.

Het andere woord rijmt niet, het bewijst zonder meer
dat de werkelijkheid strookt met uw krant.
Het drukt op uw ogen, de startknop van uw tv,
en licht op. Het maakt ons duister en bang.

Charles Ducal

Poëziegeschenk 2014 | Buiten beeld | K. Schippers

Wie tijdens de Poëzieweek (30/1 – 5/2) voor € 12,50 aan poëzie koopt, krijgt bovendien in alle deelnemende boekhandels het Poëziegeschenk. Deze gelegenheidsbundel heet Buiten beeld en is geschreven door K. Schippers.

Bescheiden gedichten, en dat is een kenmerkende eigenschap van Schippers’ oeuvre. Van het debuut De waarheid als De koe tot en met Tellen en wegen 2011 gaan Schippers’ gedichten nooit over de geest van de dichter. Hij kijkt en deelt met zijn lezers wat hij de moeite waard vindt. En dat hoeft niet veel te zijn. Sterker nog, hoe kleiner en onooglijker de observatie, des te liever is het hem, al is het maar het adres van het Rijksmuseum, of het gegeven dat alles een kleur heeft. Schippers beperkt zich niet tot traditionele poëtische vormen; als een foto een geschiktere illustratie was voor het punt dat hij wilde maken, dan werd het een foto. Als hij de route van een vlieg over een tijdschrift wil beschrijven, dan zet hij een streep door de letters. En als een gedicht geen woorden nodig heeft omdat het ‘Vlielandse zandplaten’ heet en dus bestaat uit “zeewater, zand en plantjes”, dan blijft de bladzijde verder leeg. Schippers schrijft graag over beeldend kunstenaars die hem inspireerden. Nooit zal hij andermans ontdekking als de zijne presenteren. Hij deelt graag – voor het essayistische deel van zijn oeuvre ontving hij de P.C. Hooft-prijs. Naast beeldende kunst is vooral film het geliefdste medium. Hij maakte er enkele samen met Kees Hin, en het was ook onderwerp van essays en de roman Waar was je nou bekroond met de Libris Literatuurprijs. Waarschijnlijk is Marcel Duchamp de belangrijkste kunstenaar voor Schippers, niet alleen vanwege zijn ontdekking van de ‘readymade’ – het ultieme eerbetoon aan de schoonheid van de werkelijkheid – maar ook vanwege diens humor en het relativeringsvermogen. Want dat zijn de twee andere eigenschappen die je onmiddellijk aan het werk van K. Schippers verbindt. [bron: Poetry International.]

Beluister en lees hier het gedicht LUNCH uit de gelijknamige bundel.

Mijn Strijd 1 – Vader – Karl Ove Knausgård *****

Min kamp. Første bok (2010) vertaald naar het Nederlands door Marianne Molenaar als Vader opent met de zin ‘Voor het hart is het leven simpel: het slaat zolang het kan. Dan stopt het.’ Meteen volgt een beschrijving van de fysieke verschijnselen die het hart en het lichaam gaan vertonen wanneer de ‘pompende beweging’ van dat hart ophoudt. ‘Immers op hetzelfde moment dat het leven het lichaam verlaat, behoort het lichaam tot het dode.’ De beschouwingen over de dood waarmee het eerste deel van start gaat o.a de vraag waarom we de dood toedekken, verbergen, brengen de lezer bij een punt in de auteur zijn leven waarop hij in staat is stil te staan bij de relatie met zijn vader, familie en vrienden en die relatie blijkt er één te zijn van angst en onbegrip. Karl Ove is eenzaam en past zich op verregaande wijze aan aan wat de anderen van hem verlangen, stelt zich in sociaal contact erg timide op en analyseert deze levenshouding tot in de kleinste details. Een ongewoon veeleisende, afstandelijke vader ligt aan de basis van zijn gevoel van ontoereikendheid. Dat hij dan in 2009 op een ogenblik in zijn leven waarop hij alles heeft om gelukkig te zijn dat eigenlijk niet is en op de koop toe midden in een writer’s bloc is beland,  confronteert hem met de vraag naar de betekenis van zijn bestaan.  De dood van zijn vader in 1998 – waarover het tweede deel van het boek handelt – en het daaromtrent verdrongen verdriet dat pas in 2009 al schrijvend naar de oppervlakte kan worden gebracht, deblokkeert hem tevens als schrijver. Karl Ove heeft een ambivalente houding ontwikkeld tegenover zijn vader en wordt heen en weer geslingerd tussen emotionele uitersten bij de verwerking van dit verlies. Gedetailleerd vertelt hij over de natuurmystieke momenten die hem te beurt vallen, over zijn hang naar ritueel, over wat poëzie met hem doet, over zijn enigmatische kunstbeleving. De schroomvolle tederheid in de omgang met oma die de eerste getuige was van de dood van zijn vader en wiens huis hij samen met zijn oudere broer Yngve een grondige opruim- en poetsbeurt geeft terwijl ze hun eigen verdriet proberen te verwerken, is aandoenlijk eerlijk en oprecht. Vader is sterker, authentieker en ontroerender dan Liefde. Een absolute aanrader.

ISBN: 9789044524529 – Aantal blz: 448 – Versch. datum: 2012-10-01 – Oorspr. titel: Min kamp. Første bok – Genre: Vertaalde literaire roman – Oorspr. taal: Noors – Vertaler: Marianne Molenaar – DE GEUS

ACHTERAFGEDICHTEN – poëzie en sociaal engagement

 

Lees ook nog andere ACHTERAFGEDICHTEN  op VONK & ZONEN zoals verschenen in De Morgen.

III Verwondering