Før vi siger farvel – Voordat we afscheid nemen – Jens Christian Grøndahl****

Før vi siger farvel (2012) van de Deense auteur Jens Christian Grøndahl – vertaald door Annelies van Hees als Voordat we afscheid nemen, Meulenhoff, 2012, 288 blz.- is een fijnzinnige psychologische roman die menselijke relaties ontrafelt en filosofeert over adoptie en identiteit; over verlaten en verlaten worden; over vrijheid en gebondenheid en over de worsteling van de personages met deze beide.

Barbara, Indiaas adoptiefkind van Judith en Erik, is achteraan in de dertig en werkt als redacteur in een uitgeverij. Ze leeft samen in Kopenhagen met haar minnaar Marcus, een dertig jaar oudere freelance fotograaf die steeds op pad is. Na één van zijn Verre Oosten-reizen spreken ze af in Athene in de flat van een oude vriendin van Marcus. Op de Acropolis beëindigt Marcus plots op een eerder pedante wijze hun relatie en Barbara blijft andermaal verweesd achter, verwerkt het traumatische afscheid maar vindt zichzelf terug. Haar eenzaamheid voelt als in haar studietijd:

‘Ze hield van haar eenzaamheid als van een tuin. Terwijl ze haar scriptie over Emily Dickinson schreef, had ze ‘s avonds haar baantje aan de kassa van een bioscoop in de binnenstad. […] Langzamerhand werd ze steeds schuwer, zonder het zelf te merken, behalve als ze weer neen zei tegen een uitnodiging. One need not be a Chamber – to be Haunted – / One need not be a House… blz.122’  

Het is in het tweede deel van de roman, een paar jaar later, wanneer ze op het punt staat een nieuwe relatie te beginnen dat ze opnieuw halsoverkop Marcus opzoekt, die ondertussen in Brussel woont en ernstig ziek is.
‘Er is de liefde en er zijn de overhemden, de taken van morgen en de vraag over hoe, in welke vorm, de dood je zal bereiken, ‘ schrijft Grøndahl in die onversierde stijl van hem, zonder al te veel bombarie. Het zijn deze observaties die maken dat je hem blijft herlezen. Grøndahl is het soort schrijver die elke nuance en  dubbelzinnigheid in de klank van iemands woorden kan wikken en wegen zonder de aandacht van de lezer te laten verslappen. Hij is meesterlijk in onuitgesproken conflicten, net niet volledig uitgewerkte personages van wie het mysterie intact blijft. Barbara ondernam als tiener een reis naar India, voelde zich er niet verbonden met de mensen die haar huidskleur hadden. Grøndahl creëerde met Barbara een fijnzinnig personage, een stille vrouw die te contemplatief is om zich in het leven te smijten. Ze tracht niet enkel haar eigen bestaan te ontrafelen, maar ook dat van Marcus en van hun beider ouderparen. In het tweede deel van de roman dreigt Barbara opgeslokt te worden in het leven van een ongelukkig getrouwde man. Die passages laten je nadenken over de rol van toeval in het leven en over de vraag in hoeverre we zelf ons verhaal schrijven. Toch zijn er enkele valse noten in dit boek en die hebben te maken met de snel afgeraffelde finale. Daarin vat Grøndahl Marcus’ verleden samen op een haastige manier. Ook de toenadering tussen de geliefden kon me niet geheel overtuigen. Voorts veel lof voor deze indringende roman over de eeuwig zoekende mens’, aldus Kathy Mathys in De Standaard 31/08/2012