William Shakespeare, mythes en feiten – Frank Albers – VAM*****

Over William Shakespeare (1564-1616) wordt al eeuwen onzin verteld. Zo zou hij volgens sommigen niet de echte auteur zijn van de aan hem toegeschreven toneelstukken. Volgens anderen zou hij zelfs helemaal nooit hebben bestaan.

Maar Shakespeare heeft wel degelijk bestaan, en hij is wel degelijk de auteur van onvergetelijke meesterwerken als Romeo en Julia en Hamlet.
Waar komen al die quatschverhalen dan vandaan? Hoe en wanneer zijn ze ontstaan, en wat vertellen ze ons over de échte Shakespeare?
In deze lezing vernamen we alles wat u misschien wel nooit wilde weten over Shakespeare in al zijn gedaanten: zoon, echtgenoot, vader, zakenman, fraudeur, woekeraar, culturele outsider, plagiator – en schrijver.

 frank albersFrank Albers (1960) studeerde filosofie in Gent en literatuurwetenschappen in Oxford. In 1982 verscheen zijn roman Angst van een sneeuwman, waarvoor hij een jaar later de Yangprijs ontving.
Hij promoveerde aan Harvard, en was van 2001 tot 2005 chef van de boekenbijlage van De Standaard. Hij vertaalt Shakespeare (o.a. Hamlet, King Lear en recentelijk De Storm) voor Het Nationale Toneel in Den Haag en publiceerde in 2007 Beatland, een literair reisessay in het spoor van Jack Kerouacs On the road.

Meer nieuws van en over Frank Albers: www.frankalbers.blogspot.be

In deze lezing vernamen we inderdaad alles over de vele ‘gedaanten’ van William Shakespeare incluis die van ‘testamentair wraakzuchtige echtgenoot’ die we – proef op de som – niet wilden kennen. Frank Albers onderhield ons, zijn publiek,  op een aangenaam badinerende wijze, gedocumenteerd met het nodige bewijsmateriaal, over het leven en het werk van deze merkwaardige, niet alleen in Europa, ook in Amerika zeer geliefde schrijver uit het 16de eeuwse Engeland.

Britten & Hope – Brussels Philharmonic olv Michel Tabachnik*****

henri le boeufzaalVirtuoos Daniel Hope en Brussels Philharmonic olv Michel Tabachnik brachten maandagavond iconische werken van Britten, Beethoven, Debussy en Stravinsky in de Henry Le Bœfzaal in BOZAR Brussel. 

De pacifist Britten voelde de gruwel van WO II al aan voor die uitbarstte. Hij verwerkte de dreigende spanningen en grimmige sfeer in zijn Vioolconcerto, dat ook vandaag nog even actueel is én evenveel kippenvel oplevert. De kiem van de compositie ontstond in de Spaanse burgeroorlog, wat doorklinkt in zowel het ritme als de melancholische en tegelijk trotse melodie. Het virtuoze concerto zwelt aan in spanning en tumult, en overrompelt de luisteraar helemaal met wat een profetisch beeld zou zijn: de bijna-vernietiging van de mens. Een verontrustende ervaring.Dankzij de uiteenlopende opdrachten van Les Ballets Russes ontstonden heel wat symfonische parels die ook zonder tutu in de buurt stevig overeind blijven. Het verhaal van ‘Jeux’ draait rond een tennisbal, een man en twee vrouwen, die hun partijtje tennis zien uitmonden in een spelletje verstoppertje met zwoele en zelfs erotische inslag – tot een onbekende het tafereel verstoort en iedereen afdruipt. Debussy componeerde er een lichte en bijna idyllische score bij.Met de opdracht voor het ballet ‘L’Oiseau de feu’ werd Stravinsky’s carrière én zijn status als beroemd componist gelanceerd. Het romantische verhaal, de held die het kwade overwint en het happy end voor de geliefden zijn dan ook universeel – net als de muziek die Stravinsky ervoor neerpende.

Op het programma:

Ludwig van Beethoven – Ouverture “Leonore III” nr. 3 in C, op. 72 (1806)

Benjamin Britten – Vioolconcerto in d, op. 15 – Daniel Hope

Claude Debussy – Jeux, poème dansé (1912-1913)

Igor Stravinsky – L’Oiseau de feu

[bron: Britten & Hope]

Dankzij vrijkaarten van Knack Club kon ik genieten van dit uitzonderlijk mooie concert. Vioolvirtuoos Daniel Hope vergastte het publiek nog op een innemend ‘encore’ met Maurice Ravels ‘Kaddish’. 

 

 

De Groote Oorlog in Kampenhout (Buken) – Dag van de Trage Weg 2014 – Recreatieve wandelroute | RouteYou

De Groote Oorlog in Kampenhout (Buken) – Dag van de Trage Weg 2014 – Recreatieve wandelroute | RouteYou.

IMG_1016Onder het waakzame oog van Burgemeester, Schepenen en Gemeenteraadsleden en begeleid door een gids wandelden we gisteren een 8.5 km lange tocht door deelgemeente Buken – zwaarst getroffen in WO I – en openden we een trage weg die de woonkern van Buken voortaan zal verbinden met  het gehucht Wilder.

Het inschakelen en ecologisch inrichten van trage wegen als alternatieve infrastructuur is een kans om mobiliteit te combineren met natuurverbinding, maar ook met duurzaam toerisme en erfgoedontsluiting.

Milieuverantwoord productgebruik

In Kampenhout worden de trage wegen opengesteld voor het publiek. Ze worden zelden (her)ingericht. De ecologische draagkracht van de trage wegen is zo groot in Kampenhout dat het bestuur er voor gekozen heeft om de trage wegen zijn natuurlijke charme te vrijwaren. Waar het echt nodig is, wordt er gekeurd breekpuin gebruikt om de wegen te verharden.

Ecologische verbindingen

Trage wegen zijn, zeker in Kampenhout, ook van belang voor natuurontwikkeling. Trage wegen zorgen voor een ecologische verbinding tussen natuurgebieden, waardoor tal van planten en dieren zich kunnen verspreiden over een groter gebied. Daarnaast zijn trage wegen een specifieke biotoop voor verschillende planten en insecten wat de biodiversiteit in de gemeente alleen maar verbetert.

Milieu en mobiliteit

In het nieuwe duurzame scenario van het mobiliteitsplan van de gemeente Kampenhout staan de trage wegen centraal voor de zwakke weggebruikers. Heel wat trage wegen maken een verbinding tussen en naar dorpskernen.
Het doel hierbij is om een invulling te geven aan de missing links of een alternatief te bieden voor onveilige routes voor de zwakke weggebruikers in het huidige wegennet.

Trage wegen zijn veilige verbindingen voor zachte weggebruikers. Trage wegen bieden, zeker voor korte afstanden, een alternatieve en verkeersveilige route voor bijvoorbeeld schoolgaande kinderen.
Trage wegen die daartoe voldoende uitgerust zijn, kunnen het fietsnetwerk verder aanvullen. Zij kunnen ingeschakeld worden als missing link of als veiliger alternatief voor een drukke weg of voor recreatieve doeleinden.

Het gemeentebestuur neemt deel aan tal van acties om ‘duurzame mobiliteit’ te promoten, luchtvervuiling te verminderen en CO2-uitstoot en energieverspilling tegen te gaan, zoals met de acties ‘Met belgerinkel naar de winkel’, ‘Ikkyoto’, ‘Week van de mobiliteit’, … Het bekendmaken en stimuleren van het gebruik van trage wegen helpt om deze acties te ondersteunen. Het gemeentebestuur heeft in 2009 het Lokaal Kyoto Protocol ondertekend. De CO2-uitstoot moet met zo’n 7.5% verminderen. Om duurzame verplaatsingen te promoten is het openmaken van trage wegen en de deelname aan acties (zoals eerder vermeld) de beste combinatie. bron: www.kampenhout.be

Vesalius. Het lichaam in beeld – Museum M – Leuven*****

image_previewVesalius (1514-2014) kruipt dit najaar onder de huid in Leuven. Geen aandacht besteden aan wat deze briljante Leuvense Alumnus bewerkstelligde, leek me onmogelijk. Als je dan de kans geboden wordt om aan een gegidste nocturne in Museum M deel te nemen, is dat natuurlijk mooi meegenomen. En het moet gezegd, de man kwam echt uit de verf gedurende deze rondleiding in ‘Vesalius. Het lichaam in beeld’. Zijn baanbrekend werk, een zevendelig boek over de bouw van het menselijk lichaam, vastgelegd in ‘De Humanis Corporis Fabrica’ – hij was toen amper 28 – veroorzaakte in 1543 een revolutie in de medische en culturele wereld. De prachtige illustraties in dit boek – uitvergroot aangebracht langs de wanden van de eerste zaal – komen vermoedelijk uit het atelier van de Italiaanse topkunstenaar Titiaan.  Vesalius groeide – mede door een piratenpublicatie van zijn werk – uit tot het symbool van de vooruitgang in de renaissance. In een bijlage van Museum M  wordt hij ‘De godfather van de moderne geneeskunde’ genoemd en dat heeft zo zijn redenen. Aan lijken komen voor zijn dissecties was in die dagen een heikele onderneming, vooral als je ook de ziel wou gaan zoeken in dat lichaam, hield de Inquisitie je scherp in de gaten. Live dissecties in anatomische theaters groeiden uit tot spektakels. M bouwde een anatomisch theater na waar de bezoeker de sfeer van een echte dissectie kan meemaken dankzij de animatie en het lichtspel van de Leuvense visual artist, Filip Sterckx. Anatomische musea beginnen opmars te maken  door het aanhoudend tekort  aan lijken: wassen en papier-maché beelden dienen als didactisch materiaal maar zijn ook schokkend en sensueel. Een nieuw schoonheidsideaal wordt geboren. M haalde o.a. de Dresdener Glazen Man naar Leuven. Wellicht zijn laatste reis  wegens het gevaar van onherstelbare schade. Vijfhonderd jaar evolutie in de medische beeldvorming kreeg eveneens een plaats in de tentoonstelling: de 3D-modellen geven de bezoeker een inkijk in de geneeskunde van de toekomst.

Markus Schinwald (°1973, Salzburg) in 5 zalen en 5 sferen, _DSC6954_optieconfronteerde ons met de plaats van de mens in de wereld. Hij is vooral geïnteresseerd in de mogelijkheden en de beperkingen van het menselijk lichaam. Hij onderzoekt hoe iedereen, fysiek en mentaal, gestuurd of beperkt wordt door een cultureel kader, door gewoontes en gebruiken, door emoties of trauma’s of door de ruimte rondom hem. Vooral zijn filminstallatie Orient (2011), de marionetten in Herrieschoppers (2013), het Beweeglijke en bewegingloze van de antropomorfe tafelpoten op acht meter hoge palen en zijn Muren in beweging, die de bezoeker uitnodigen om de tentoonstellingsarchitectuur te manipuleren door de muren te verplaatsen en zo telkens andere configuraties samen te stellen, bleven me bij. Deze laatste is een monumentale versie van één van zijn aquaria. Hier mogen de mensvisjes of vismensjes de aquariumruimte verkennen. Grappig, zijn schijnbaar sereen werk heeft niet zelden een slapstickeffect.

Meer info: www.vesaliusleuven.be en Markus Schinwald – Hedendaagse Kunst De eerste tentoonstelling loopt nog tot 18 januari 2015; de tweede tot 8 februari 2015.

Megalietenwandeling in Wéris – Recreatieve wandelroute | RouteYou

Megalietenwandeling in Wéris – Recreatieve wandelroute | RouteYou.

DSC01570

Wandelend tussen dolmens en menhirs in Wéris (B) in de provincie Luxemburg word je teruggeslingerd in de nieuwe steentijd, het neolithicum. De tijd van de volkeren uit de Seine-Oise-Marnecultuur (SOM), de klokbekercultuur (KB). De legenden en mythen die zich rond de megalieten uit deze streek ontwikkelden in de folklore van latere generaties zijn niet minder magisch of raadselachtig.  Een waar mini-Stonehenge aan de Ourthe. De wandelaar komt er alles te weten over puddingsteen, alignments en leylijnen en stapt een mysterieuze wereld binnen van prehistorische (energie) markeerpunten die in sommige gevallen ook een begraafplek aanduiden. Oude paden bewegwijzeren is een esoterische overgeleverde bezigheid op zich, stelt Robert Macfarlane, waar richtingsaanduiders als steenkringen, rolkeien, menhirs, dolmens enz. komen bij kijken. Vier stoere zomereiken markeren de site van Wéris II, bomen met een bijzondere symbolische geladenheid van waardigheid, wijsheid en spiritualiteit. Gebedslintjes wapperen aan de boom bij de menhir van Oppagne, volgens de legende een koortsboom. Mooi toch dat Wéris de getuige kan zijn van de aanwezigheid van een 5000 jaar oude cultuur in ons land!.

De oude wegen – Een voetreis – Robert Macfarlane*****

Macfarlane - De oude wegenHet was januari 2013 toen een reportage in Knack – magazine ‘De Schoonheid van de Weg’ (Pierre Darge) mijn aandacht vestigde op het bij De Bezige Bij, in het Nederlands verschenen literaire essay ‘The Old Ways – A Journey on Foot’ van Robert Macfarlane. Dit moet ik lezen, nam ik  mezelf toen voor. En zo geschiedde,  weliswaar meer dan anderhalf jaar later. Sedert  ik  mijn actieve arbeidsleven ingewisseld heb voor een rustiger bestaan, kreeg ik weer de tijd en vooral de zin om erop uit te trekken: met oud-collega’s, met reisgenoten of alleen. Frédéric Gros  zette me onlangs met zijn ‘Wandelen, een filosofische gids’ aan tot nadenken over mijn eigen motieven inzake wandelen. Waarom ging ik bijvoorbeeld nu meer wandelen dan toen ik het razend druk had? Ik geloof dat ‘praatwandelen’ met oud-collega’s (ik heb de term van Robert Macfarlane ) het stuk sociaal contact, dat je sowieso moet inleveren wanneer je actieve arbeidsleven stopt, kan warm houden. En sommige toevallige reisgenoten en ontmoetingen inspireren, zetten je op onbekende wegen. Toch geniet ik ook intens van alleen wandelen omdat dan alle zintuigen geconcentreerd zijn op dat waar je doorheen trekt en  je dan soms van de ene verrassing in de andere valt: je maakt je een voorstelling van een plek die dan toch weer net anders is dan je had gedacht; je ontdekt zaken waar je in groep aan voorbij zou zijn gelopen; je stelt je de vraag waarom dit of dat object nu precies in jouw blikveld terechtkomt; je ontdekt de verandering die een oude plek onderging en je herinneringen worden losgewoeld; je voelt de drang om de flora en fauna op je pad te leren kennen want ze zijn het grote geschenk langs je weg. Terug naar Robert Macfarlane en zijn artikel in The Guardian (01/08/2014) over de aanzet tot zijn schrijven en het ontstaan van het boek:  “All I know is that at the very early stage of a book’s development”, wrote Vladimir Nabokov, “I get this urge to gather bits of straw and fluff, and eat pebbles.” Like Nabokov, I’m a pebble-eater and a straw-gatherer: my books begin as gleaned images, fragment-phrases and half-thoughts, scribbled on to file-cards or jotted in journals. Tracking back to the earliest entries for what became The Old Ways, from 2006, I find hundreds of these “pebbles”. Some are barely recognisable (“Dew ponds, ash frails, thin trails”), and others plain weird (“sunset as spillage; junk light of dusk”). Huh? Some mark the start of paths that never got followed: “Go see the bronze dragons in the Forbidden City; take Schiller along.” Why? Others now seem like fingerposts pointing in the right direction: “Dreamtracks and trespass; rites of way and rights of way.” “Each path to be told as a story, each story a path, leave cairns in the language as you go.” That last line is pretty much The Old Ways in miniature, though it would take another five years and 1,000 miles on foot for it to grow into a book. In that time I followed many different paths: Neolithic tracks on the chalk of southern England, pilgrim trails to a holy mountain in the winter Himalayas, a branch-line of the Camino in Spain, a tidal path into a mirror-world off the Essex coast and routes through the disputed territories of the occupied West Bank. 

Robert Macfarlane laat je achter met een immense bewondering voor de aard van zijn verkenningstochten en zijn wandelstijl, voor zijn botanische, ornithologische, geologische en archeologische kennis – al beweert hij in al deze disciplines een amateur te zijn; zijn dada is de moderne Engelse literatuur – voor zijn uiterst nauwgezette, vaak literaire beschrijvingen van de fenomenen die zich gedurende zijn tochten voordoen; zijn fascinatie en empathie voor Edward Thomas; zijn liefde voor Schotland. The Old Ways – A Journey on Foot is in de UK alvast een top 10-bestseller.

Closed Curtains – Mokhallad Rasem – t,arsenaal en theater malpertuis****

scannen0001Politiek en kunst, niet zelden een ingewikkelde liaison. Terwijl de laatste vecht voor haar onafhankelijkheid, is de eerste niet echt opgezet met alles wat ruikt naar autonomie of rebellie. Maar wat doet het met een mens als je droom kapotgemaakt wordt? Je plaats ontnomen? Je betekenis doorstreept? Regisseur Mokhallad Rasem vergelijkt de situatie van fysieke of mentale gevangenschap in zijn stuk Closed Curtains treffend met ‘een vrouw die moet bevallen maar dat niet mag’…

Closed Curtain (2013),  waarnaar de titel van het theaterstuk verwijst, is een Iraanse dramafilm van Jafar Panahi en Kambuzia Partovi. Hij ging in première op het 63e Internationale Filmfestival van Berlijn op 12 februari 2013  waar Panahi , de Zilveren Beer voor Beste Script won.  De film werd in het geheim geschoten in zijn villa aan het strand bij de Kaspische Zee.  Panahi verklaarde dat hij begon met de opnames van de film in een toestand van melancholie, maar wist te herstellen door de voltooiing van de film. Closed Curtain is Panahi’s tweede film sinds zijn This Is Not a Film (2011), uit Iran gesmokkeld op een USB-stick die verborgen zat in een taart.

Wat doet het theaterstuk met deze feiten?

De lijdensweg van de gecensureerde Iraanse cineast is slechts het beginpunt van het stuk. De blik wordt opengetrokken naar de problematiek van de gecensureerde kunst in het algemeen. Welke relatie bestaat er tussen kunst en realiteit, tussen kunst en politiek? Kan kunst verandering teweegbrengen, situaties transformeren? De regisseur Mokhallad Rasem in een interview: ‘Enerzijds is er de werkelijkheid, anderzijds de verbeelding van de kunstenaar. Is een voorstelling komen beide samen. Een realiteit die   beter  kan zijn dan de huidige, daar ben ik altijd naar op zoek. Theater is verankerd in de werkelijkheid, maar is er ook op gericht die te transformeren. En dat betekent niet dat je de lens waarmee     je naar de realiteit kijkt dient te veranderen in een roze bril. Nee, het is van belang op de werkelijkheid in te zoomen, een close‐up te nemen van de realiteit, tot in het diepst van haar wezen door te dringen en  zo tot iets nieuws te komen. Je moet het altijd aandurven om naar iets beters te streven, de verbeelding aan het werk te laten.”

Het spel      

Dramatische actie ontstaat als er voldoende conflictstof aanwezig is. En die is er. De ideeën van de jonge kunstwetenschapper (Thomas Janssens)  gaan diametraal in tegen die van de oude filmregisseur (Sabri Saad El Hamus). Hoop in confrontatie met vernietigende wanhoop. Een uitputtende mentale soms fysieke worsteling op leven en dood. Een verbaal spervuur van gebroken ambitie in gevecht met maagdelijk optimisme dat aanmaant tot ‘focussen’ tegen de achtergrond van een versplinterd, verbrokkeld, aan scherven geslagen decor. Metafoor voor het stukgeslagen leven, de tot zwijgen gebrachte stem van de gecensureerde oude filmregisseur. ‘Focussen… Zal ik gele, groene, blauwe kleurenfilters voor de lens draaien?’, schreeuwt de man. De overheersende emotie: rauwe woede, ontwrichtende machteloosheid. De jonge kunstwetenschapper die gelooft dat kunst in staat is om iets in beweging te brengen, probeert de kunstenaar uit zijn isolement te halen. Jonge driestheid die zich wat vergaloppeert, want kent de ervaring van de fysieke en op de duur ook mentale vernietiging niet. De oude man ontdaan van elke waardigheid, door het systeem uitgekleed (letterlijk) tot op het bot, schreeuwt zijn onmacht en frustratie uit: honger is sterker dan kunst, politiek is sterker dan kunst… Hij heeft afstand van zijn kunst genomen. Sabri Saad El Hamus zingt:

ClosedCurtains1_C_Fred-Debrock-web

Niet ieder die jong is heeft de liefde gekend.
Wie niet in de liefde is gestorven heeft niet geleefd.
Suad.
Ik ben er zeker van dat het touw tussen onze zielen 
blijft bestaan.
Iedere avond en iedere ochtend raak ik de herinnering 
aan jou aan.
Jij opgesmukt paradijs van de geliefden.
Laat het touw niet los,
want dat versterkt mijn gezegende zuiverheid.
Zij vroeg:"Hoe ver ben je?"
Ik zei-ik kon niet anders antwoorden dan
dat de afstand tussen ons
mij steeds dichter bij de dood brengt.
Ze vroeg mij: "Wat is het enige dat jou kan genezen?"
Ik zei: "Jou aanraken."
Zij zei: "Dan zal ik je met mijzelf overstelpen
en dat zal eeuwig zijn."

Een lied van vertwijfeld verlangen. De kunstwetenschapper blijft hem overreden: doe iets met je situatie, laat je verbeelding spreken, maak schitterende duisternis. De mentaal ontredderde en uitgeputte filmregisseur legt zich tenslotte moe te slapen op de bank terwijl de student kunstwetenschappen de in het rond gekeilde boeken weer netjes op de ijzeren tafel stapelt. Ondertussen horen we een Arabische zangeres een melancholisch lied zingen.

Closed curtains is geen blij stuk. Het raakt wel, het ontlokt mededogen met het deerniswekkende lot van de kunstenaar die door het systeem gefnuikt wordt, schreeuwt om waardigheid en respect, gelooft dat kunst de mens op een andere manier naar de feiten kan doen kijken, de blik kan ontsluiten. Het speelt in een esthetisch sober, expressionistisch gedeconstrueerd decor waarop fragmentarisch – in beeldprojecties – de verschillende fases, aspecten en stemmingen van de ontluisterende realiteit worden weergegeven. Closed curtains levert  bovendien intens en fel acteerwerk. Een aanrader.

Productie: Theater Malpertuis en t,arsenaal mechelen / Een voorstelling van en met: Thomas Janssens en Sabri Saad El Hamus / Regie: Mokhallad Rasem / Productieleiding en techniek: Bram Corneillie en Wim Loobuyck / Tourneeplanning en promotionele ondersteuning: www.huubcolla.be

 

%d bloggers liken dit: