Aan cijfermatige gegevens over armoede in de wereld is er geen gebrek. Jaarlijks rollen er tientallen rapporten (1) van gespecialiseerde instituten en bureaus van de pers met een stortvloed aan statistieken die een objectief beeld schetsen van arm en rijk. Maar welke fundamentele boodschap spreekt uit al die cijfers?
In de huidige wereldorde gaan de ontwikkeling en de welvaart van de enen ten koste van de anderen. Dat is de onvermijdelijke conclusie waartoe je komt als je de kloof tussen arm en rijk analyseert. Nog nooit immers heeft de wereldeconomie een grotere omzet gehaald dan tijdens het voorbije decennium. Tegen het eind van de jaren ‘90 van de vorige eeuw liep de wereldproductie- en consumptie op tot de recordhoogte van zo’n 30 triljoen dollar per jaar. Maar de wereldwijde armoede is er verhoudingsgewijs niet minder om geworden. Integendeel: de kloof tussen arm en rijk wordt alleen maar groter. Meer dan wat ook maakt deze paradox duidelijk dat de ontwikkelingskloof niets anders is dan een totaal ongelijke verdeling van de rijkdommen van de planeet aarde. (2) Het debat ‘Ongelijkheid (n)iets aan te doen ?’ met James Galbraith van het University of Texas Inequality Project en auteur van o.a. ‘Inequality and Instability’, ‘The Predator State’ en zijn nieuwste ‘The End of Normal, the Great Crisis and the Future of Growth’ en Prof. Ive Marx van de Universiteit Antwerpen, co-editor van twee boeken over inkomensongelijkheid en de gevolgen daarvan die in 2014 verschenen bij Oxford University Press : Changing Inequalities and Societal Impacts in Rich Countries: Thirty Countries’ Experiences en Changing Inequalities in Rich Countries Analytical and Comparative Perspectives o.l.v. Jan-Frederik Abbeloos, journalist bij De Standaard:
Een becommentarieerde samenvatting (3) van de Franse econoom Thomas Piketty’s boek ‘Le capital au XXIe siècle’ kan bij dit debat behulpzaam zijn. In Knack-magazine van 9 december stelde Ewald Pironet: ‘Het probleem van de ongelijkheid valt na lezing van ‘Kapitaal in de 21e eeuw’ van Thomas Piketty niet meer te ontkennen, hij plaatste het voorgoed op de agenda.(4) In een interview voor De Wereld Morgen maakt Ive Marx, eveneens fan van het boek, toch ook (cfr James Galbraith) enkele kanttekeningen: ‘De politieke vertaling van het sterk onderbouwde economische werk van Piketty is onrealistisch. Ook kan hij in zijn boek het punt niet hard maken wat er met dat geld juist moet gaan gebeuren. Zijn conclusie is niet zo sterk; het lijkt alsof hij wil belasten om te belasten.[…] ‘Als je een faire balans wilt realiseren met mensen die hun inkomen uit arbeid halen, is het de logica zelve dat je inkomens uit vermogens zwaarder belast. Hoe het te realiseren, is een ander paar mouwen. Ik ben eerlijk gezegd nogal pessimistisch over de haalbaarheid ervan. Iets anders zijn de toplonen. Die worden in landen verschillend belast. In de Verenigde Staten betalen topverdieners weinig belastingen, hoewel daar geen superieure prestaties of sterkere productiviteitsgroei tegenover staan. Die toplonen kan je wel steviger aanpakken. Er zijn immers beperkingen waar men wil werken. Mensen willen niet op de Kaaimaneilanden werken.’ (5)
___________________________________________
- Persconferentie federaal jaarboek ‘Armoede in België 2014’
- 11.be – Armoedebestrijding – Inleidende tekst
- boingboing.net – Thomas Piketty’s ‘Capital in the 21st Century’- commentaar en samenvatting door Cory Doctorow
- Knack: Pironet, Ewald : Piketty schreef niet het belangrijkste boek van het jaar, maar van de komende decennia’, 9 december 2014
- dewereldmorgen.be : Interview Ive Marx: Onze sociale bescherming moet beter, 1 oktober 2014
Blauwkruikje 