In 1516 publiceerde Thomas More zijn tweedelig boek Utopia, waarin hij kritiek had op het politieke en economische Engeland van zijn tijd. In dit meesterwerk zocht hij naar oplossingen voor sociale problemen, problemen die nu relevanter zijn dan ooit. Bijna vijfhonderd jaar later hebben vijf zangers (Veerle Van Roosbroeck, Bart Uvyn, Adriaan De Coster, Lieven Termont, Bart Vandewege) met een zwak voor oude muziek hun stem laten horen en creëerden ze een nieuw ensemble met dezelfde naam: Utopia.
“Omdat we de Vlaamse polyfonie in onze genen hebben, willen we de muziek van More’s tijd echt verkennen en uitvoeren. Polyfonie ontstaat wanneer verschillende gezichtspunten samenkomen in één compositie.” Om de recente woorden van de Duitse minister van cultuur aan te halen: “Wij hebben kunst en cultuur nodig, we hebben gedurfde, lastige denkers en kunstenaars nodig, we hebben de utopieën nodig die ze creëren, de fantasieën die hen inspireren en de wens naar een betere wereld “…
De Mariavespers tijdens het Spaanse bewind in Vlaanderen.
Sinds mensenheugenis is het kleine plaatsje Scherpenheuvel een geliefd pelgrimsoord voor heel veel mensen die de Heilige Maagd willen eren. Het programma van het concert was een muzikaal eerbetoon aan Maria, de moeder van Jezus. De inspirerende architectuur van de ‘barokke galerij’ waar de schilderijen van Van Loon zich bevinden, bood het perfecte kader. Voor het concert kregen we langs de schilderijen een gidsbeurt ingeleid door curator Sabine Van Sprang:
“Na de religieuze troebelen van de zestiende eeuw, droeg Van Loon bij aan een nieuwe sacrale beeldtaal die gestalte gaf aan de spirituele vernieuwing die de katholieke kerk in de Nederlanden beoogde. Zijn schilderkunst is vooral devotioneel van aard: ze is bedoeld om de vroomheid aan te wakkeren en de gelovigen aan te zetten om zich met de afgebeelde heiligen te identificeren.”
De Mariacyclus (1623-1628) met 7 schilderijen van Theodoor van Loon werd voor deze gelegenheid gerestaureerd en kreeg een mooie belichting. Ze zaten vroeger achter dof geworden glas dat diende om ze te beschermen tegen de impact van de brandende kaarsen op de diverse altaren in de galerij. De zeven schilderijen die de bedevaartkerk sieren, zijn Van Loons bekendste werken en de enige die als geheel nog in situ bewaard worden. Met gidsen van Bozar Brussel bekeken we dit oeuvre van Van Loon (1582-1649) dat hij in opdracht van de aartshertogen Albrecht en Isabella uitvoerde. Hij komt hier uit de schaduw van zijn tijdgenoot Rubens door zijn clair-obscuurtechniek, zijn kleurenpalet en de meesterlijk realistische weergave van vooral kinderen maar zeker ook van Bijbelse en Apocriefe figuren. We werden gewezen op de invloed die de Italiaanse schilder Caravaggio op hem uitoefende tijdens zijn tienjarig verblijf in Rome en kregen een inkijk in een bijzonder moment uit de Europese geschiedenis: de contrareformatie.
Mariale motetten van Josquin Desprez, Cristóbal de Morales e.a. vormden het middelpunt van deze etherisch mooie hommage.
Psalm: Domine ad adjuvandum me Giovanni Gastoldi
Psalm: Dixit Dominus Tomás Luis de Victoria
Psalm 112: Laudate Pueri Josquin Desprez
Pulchra es Giovanni Pierluigi da Palestrina
Antifoon: Salve Regina Cristóbal de Morales
Psalm 121: Laetatus Sum Anonymus
La Luz de Vuestros Ojos Francisco Guerrero
La gracia y los ojos bellos Francisco Guerrero
Antifoon: Ave Regina Caelorum a 5 Cristóbal de Morales
Psalm 126: Nisi Dominus Orlandus Lassus
Psalm 147: Lauda Jerusalem Tomás Luis de Victoria
Ave verum Corpus Richard Dering
Ave Maria à 5 voix Peter Philips
Ave Maris stella Anonymus
Magnificat Nicolas Gombert
Dit concert werd opgenomen door KLARA en zal uitgezonden worden op 26 november 2018. Warm aanbevolen!
Blauwkruikje 