Diep in onszelf dragen wij de hoop.
Is ze niet daar, dan is ze nergens.
Hoop is een bewustzijn
en staat of valt niet met wat er in de wereld gebeurt.
Hopen is voorspellen noch voorzien.
Hoop zit ons in de ziel, in het hart gegrift,
ligt voor anker voorbij de horizon.
Hopen,
in deze diepe en krachtige betekenis,
is anders dan blij zijn om wat goed gaat
of je graag inzetten voor wat zeker succes heeft.
Hoop is de kunst om ergens aan te werken omdat het goed is,
niet alleen omdat het kans van slagen heeft.
Hoop is niet optimisme,
niet de overtuiging dat iets goed zal aflopen.
Hopen is zeker weten dat iets zinvol is,
ongeacht de afloop.
Vaclav Havel
Erasmusprijs, 1986
Light of Truth award, 2004
Over de kritiek die al een paar maanden terecht woedt rond de weigering van Ruth Lasters’ gedicht LOSGELD.
‘Een stadsgedicht kan geen politiek manifest zijn.’ Met die kolderieke stelling cancelde de Antwerpse cultuurschepen Nabilla Ait Daoud een gedicht van Ruth Lasters, een stadsdichter die ze zelf had benoemd. Het ging om een lekker fel vers, over en door jongeren. Over heel ons onderwijs eigenlijk, en zijn ingebakken brandmerking van leerlingen met een B-statuut. – Tom Lanoye in Humo – 12/09/22
Hart boven Hard en EPO Uitgeverij steunen de boodschap van ‘Losgeld’, het gedicht dat Ruth Lasters samen met de leerlingen van de Spectrumschool schreef om de discriminatie van niet-ASO-leerlingen aan te kaarten.
bron: Ruth Lasters/fb
Het gedicht werd geweigerd als stadsdichter gedicht door het Antwerpse bestuur. Wij vinden dat gedichten met maatschappijvisie wél een plek verdienen in de openbare ruimte, aldus Sara Eelen, Hart boven Hard en EPO
Nadat Ruth Lasters zich terugtrok als één van de vijf stadsdichters van Antwerpen (1/09/2022) volgde nu ook het ontslag van de vier anderen:
Stadsdichters Antwerpen nemen collectief ontslag: “Poëzie maakt samenleving warmer; koudheid bestuur staat daar haaks op” – VRTNWS – 5/11/2022
vlnr: Cleo Klapholz en Yves Kibi Puati Nelen (Proza-K), Ruth Lasters, Lotte Dodion, Lies Van Gasse en Yannick Dangre – foto: Dries Luyten
Floral Tribute
Evening will come, however determined the late afternoon,
Limes and oaks in their last green flush, pearled in September mist.
I have conjured a lily to light these hours, a token of thanks,
Zones and auras of soft glare framing the brilliant globes.
A promise made and kept for life - that was your gift -
Because of which, here is a gift in return, glovewort to some,
Each shining bonnet guarded by stern lance-like leaves.
The country loaded its whole self into your slender hands,
Hands that can rest, now, relieved of a century's weight.
Evening has come. Rain on the black lochs and dark Munros.
Lily of the Valley, a namesake almost, a favourite flower
Interlaced with your famous bouquets, the restrained
Zeal and forceful grace of its lanterns, each inflorescence
A silent bell disguising a singular voice. A blurred new day
Breaks uncrowned on remote peaks and public parks, and
Everything turns on these luminous petals and deep roots,
This lily that thrives between spire and tree, whose brightness
Holds and glows beyond the life and border of its bloom.
Simon Armitage
Floral Tribute, door Simon Armitage, is geschreven in de metafoor van een lelietje-van-dalen – een van de favoriete bloemen van wijlen de koningin, die voorkwam in haar kroningsboeket.
De eerste letter van elke regel spelt, samengenomen, haar naam “Elizabeth”. (achrosticon, BK)
Armitage vertelde het BBC Radio 4 programma Today dat hij probeerde “persoonlijk te zijn en een condoleancegedicht te schrijven, maar zonder opdringerig te zijn”.
Floral Tribute bestaat uit twee strofen en beschrijft de komst van een septemberavond en de verschijning van een lelie als “een teken van dank”.
In de eerste strofe schrijft Armitage over “Een belofte gedaan en gehouden voor het leven – dat was uw geschenk”.
Armitage verklaarde zijn beslissing om de acrostische techniek te gebruiken: “Het is een mooie naam, maar een naam die ze waarschijnlijk zelden te horen kreeg omdat iedereen die naam moest laten voorafgaan door ceremoniële nominalen.”
Armitage vertelde het programma Today dat het gedicht de kans bood iets te schrijven “buiten de taal en commentaren die we al hebben gehoord”.
Bladval
Bij dit voortijdige afscheid
speelt alles naast de maat
kraaiende hanen, kinderkoren, mijn hartslag
Je had een raam
dat uitkeek over de daken
en velden van een Vlaams dorp
op heldere dagen de pieken van de hoofdstad
Je wilde bestaan
Hing je overjas in een ver oord
waarvan niemand had gehoord
Wat zou het dan
dat er vrede heerst
of de oogst goed is
Herinneringen aan
alles draagt er het parfum van
iets bloemigs met de herfst erin
De straatkatten
het meisje van tegenover
iedereen kent je naam
en geschiedenis van schreeuw tot zucht
je bent hier
broer, vriend, buur, kind van allen
Als bladval in mei
daalt je geur over dorp en veld
voortijdig
Mustafa Kör
in GEDICHTEN MUSTAFA KÖR /
Dichter des Vaderlands
Inzetten op de preventie van zelfdoding is van levensbelang. Daarom wordt er op 10 september, Werelddag Suïcidepreventie, wereldwijd aandacht gevraagd voor dit thema. Zelfdoding treft tal van mensen. Op 10 september tonen we massaal onze betrokkenheid en steun aan elk van hen. Die dag vragen de organisaties achter Zelfmoord1813 en al hun partners wereldwijd om meer aandacht te besteden aan de preventie van zelfdoding.
België hoort bij de Europese lidstaten die kampen met hoge suïcidecijfers: het Belgisch suïcidecijfer ligt 1,5 keer hoger dan het gemiddelde binnen de Europese Unie.
Mustafa Kör wil via zijn tweede Gedicht des Vaderlands aandacht vragen voor de te hoge suïcidecijfers. Hij wil iedereen aanzetten om te helpen om het thema zelfmoordpreventie onder de aandacht te brengen. Ook jij kan helpen! Toon je betrokkenheid, communiceer zorgvuldig over dit thema én zorg goed voor jezelf en voor elkaar. Via deze website lees je aan welke acties je kunt deelnemen.
Nog tot en met Gedichtendag 2022 is Carl Norac Dichter des Vaderlands, maar we grijpen 21 maart, Werelddag van de poëzie, aan om zijn opvolger bekend te maken! De Vlaamse Mustafa Kör volgt de Franstalige dichter op in 2022 en zal twee jaar lang de rol vervullen van Dichter des Vaderlands. Mustafa zal per jaar 6 gedichten schrijven over verschillende thema’s die het hele land aanbelangen.
Huidig Dichter des Vaderlands, Carl Norac, verliet (tijdelijk) zijn schrijfresidentie in Het Huis van de Dichter in Watou om, samen met Maud Vanhauwaert, zijn opvolger te verrassen bij hem thuis. Norac schreef speciaal voor Mustafa Kör een gedicht, dat door beide dichters samen geplant werd in de tuin van Kör als symbool voor de plannen van Mustafa die nog een jaar lang kunnen groeien. Samen met LangZullenWeLezen maakte Poëziecentrum een filmpje in de reeks Dichter met Maud om dit nieuws wereldkundig te maken.
Over zijn rol als Dichters des vaderlands zegt Mustafa Kör het volgende:
Ik wil de poëzie weghalen uit de botanische tuinen waarin zij vaak gehuisvest is. Van die kostbare, maar niettemin hermetische omgeving wil ik de gedichten meenemen naar tuinwijken en zaaien, in de hoop dat mijn poëzie zal bloeien en woekeren als hybride, amorfe, nieuw en affirmatieve vormen.
In de periode die nog voorafgaat aan zijn officiële aanstelling als Dichter des Vaderlands zal Mustafa Kör al nauw samenwerken met Carl Norac voor verschillende projecten. Zo worden de banden over de taalgrenzen heen verder versterkt. Wanneer Kör de fakkel overneemt van Norac blijft die laatste ook de ambassadeur van Mustafa.
Mustafa Kör (1976), een mijnwerkerszoon, is schrijver en dichter. Hij werd geboren in Anatolië en groeide op in Opgrimbie. In 1998 liep hij een rugbreuk op als gevolg van een auto-ongeval, waardoor hij nu door het leven gaat in een rolstoel. Zijn handicap gooide zijn hele leven overhoop en zorgde ervoor dat hij ging schrijven: “Uit woede, uit liefde. Ik wou alles uitten”, zei Kör in een lezing in Genk in 2010.
Mustafa Kör heeft al een succesvolle schrijverscarrière achter de rug. Hij is onder meer bekend van zijn roman De lammeren, voor het eerst gepubliceerd in 2007 en in 2017 in herwerkte editie uitgegeven door Uitgeverij Vrijdag. In 2008 was hij een jaar lang stadsdichter van Genk. Met zijn verhaal ‘Uitverkorene’ sleepte hij de eerste prijs voor proza in de Nederlandse El Hizjra-verhalenwedstrijd in de wacht. Daarnaast ontving hij ook de tweejaarlijkse cultuurprijs van Maasmechelen en de Groene Waterman publieksprijs. Zijn Poëziedebuut Ben jij liefde, dat verscheen in mei 2016 bij Vrijdag, kreeg lovende recensies en werd genomineerd voor de Poëziedebuutprijs Aan Zee 2017. Sinds 2018 maakt hij deel uit van het Europese dichtersplatform Versopolis en hij is peter van Het Lezerscollectief. Na het project Dichter in Residentie op een technische school in Tessenderlo, een initiatief van CANON Cultuurcel en Poëziecentrum, publiceerde hij samen met 16 leerlingen van de school, in 2019 de dichtbundel Poëziejongens (PoëzieCentrum)
CODE GEEL
Ze zeggen dat we de wereld eindelijk hervinden.
Alsof het bestaan alleen met kleurcodes strookte.
Oranje, gelig, rozig slepen onze levens
en wat zondagen zich nog altijd voort.
Blijven over de liefdeseden met hun papier
dat al te makkelijk wordt gekreukt of gescheurd.
In onze vlucht hijsen we onze zeilen, ogen, vezels en pezen,
beugels en bundels naar een steevast te hoge hemel.
We bidden een kei, een vergeten spandoek of de zee
om vergeving voor ons geringe verzet.
Als mensensoort, als zogenaamd sterke dieren
lopen we bijwijlen onze ondergang tegemoet,
armen opgestoken om opnieuw de aloude
smaak van de overwinning te proeven
zoals toen we als kind liepen te pralen
voor het immense bouwwerk van het woord
louter om zijn trotse kreten te horen.
Maar opeens denken we weer aan
momenten waar nooit een eind aan mag komen,
ogenblikken die we vermeden zolang we geen hand
in onze hand, geen nacht tussen onze vingers hielden.
En ondanks alles wat gebeurde gaan we ervoor,
passanten en poëten zonder praatjes.
We duwen onze levens
als te zware meubelen voort.
We trachten onze angst klein te krijgen,
angst voor het rood dat in het oosten bloedt,
ontsnapt uit een oorlog waar de mens
zich als wolf gedraagt voor de mens.
We streven niet naar het pure blauw in ons landschap
dat aan de kim door één min of meer evenwichtige
wolk wordt aangezet.
We staan op een drempel waar de reis binnensijpelt,
waar de werkelijkheid en haar actualiteit
woorden inblazen die nooit definitief of te netjes zijn.
We wachten niet meer op een heldere ochtend,
op een roze toekomst of op de lof van het grijs.
Wat de zon ook mag zeggen
en hoe lastig het leven ook is
zonder dralen gaan we voor u staan,
hier en nu, zonder enige schaduw.
Zodra u de ogen opslaat ziet u ons,
passanten en poëten, een voor een de codes
opgeven zoals je opdoemt uit de mist.
Carl Norac - 11 maart 2022
Dichter des Vaderlands 2020 - 2022
bron: Dichter des Vaderlands - Franse versie - Le code jaune
Blauwkruikje 