#EmbraceEquity – #OmarmGelijkwaardigheid
foto: frie peeters
Japanse rozen bloeien samen open in vleugje witte sneeuw.
Internationale Vrouwendag 2023
Categorie: Poëzie
‘Als er vertrouwen is, kan vriendschap een leven lang mee.’ Interview met Miriam Van hee en Hester Knibbe
Wat als… twee vrienden zich buigen over het thema vriendschap? In het Poëzieweekgeschenk Er staat te gebeuren nemen de dichters Hester Knibbe en Miriam Van hee de eigen vriendschap niet als middelpunt, maar als subtiel uitgangspunt: het is een voorrecht om vanuit zo’n diepgaand vertrouwen naar de wereld om zich heen te kunnen kijken.
Tien gedichten. Tweemaal vijf. De Nederlandse dichter Hester Knibbe en de Vlaamse Miriam Van hee gingen niet plots en spontaan samensmelten toen ze de opdracht aanvaardden om samen het Poëzieweekgeschenk te schrijven. Al bijna veertig jaar zijn ze in elkaars leven, en zo ook onvermijdelijk in elkaars taal en zelfs gedichten. Maar ze blijven twee unieke vrouwen, bijzonder en apart. En dat is goed. Want om vriendschap duurzaam te maken, moet je de nieuwsgierigheid naar de ander in stand houden. In Er staat te gebeuren lees je daarom vooral wat er in elkaars leven voorbijkomt en wat er zoal gebeurt als de ander er even niet is. Want vriendschap ontstaat niet alleen in de gedeelde beleving, maar ook in het vertellen aan elkaar: ‘In het Franse woord voor “goed overeenkomen”, s’entendre zit het woord “entendre”: horen wat de ander zegt.’
Met dank aan Poëziecentrum en Poëziekrant
Aftellen naar Gedichtendag 2023!
U hebt het wellicht allang ergens via de media opgevangen: we tellen af naar Gedichtendag 2023! Over een week is het zover.
Poëzieweek 2023 start zoals altijd op Gedichtendag, donderdag 26 januari 2023, en loopt t.e.m. woensdag 1 februari 2023.
Vriendschap: vrienden steunen, lachen, luisteren, beleven, inspireren. Vrienden zijn een essentieel deel van wie we zijn en worden. Ook poëzie kan je vriend zijn. Gedichten helpen ons om vreugde en verdriet te delen, om die gevoelens een plaats te geven waarvoor je zelf geen woorden hebt.
Poëzieweek 2023 viert de vriendschap in al zijn facetten: de vriendschap met de buren in de straat of met pennenvrienden ver weg, de vriendschap van lang geleden of van vorige week op een zonnig terras. De vriendschap tussen oud en jong en met alle kleuren van de regenboog.
Poëzie maakt belangrijke momenten tastbaar en alledaagse momenten kostbaar.
De auteurs die dit jaar het Poëziegeschenk schrijven, belichamen het thema vriendschap op verschillende manieren. Niet alleen koesteren ze een literaire vriendschap over de grenzen heen, de Nederlandse Hester Knibbe en de Vlaamse Miriam Van hee, zijn ook in het dagelijks leven al decennialang ‘besties’.
De eerste gedichten van Hester Knibbe (Harderwijk, 1946) verschenen in 1981 in War, tijdschrift voor arbeidersliteratuur. In 1982 verscheen haar debuutbundel Tussen gebaren en woorden. Voor Een hemd van vlees (1994) werd ze genomineerd voor de VSB-prijs. Ze won toen niet, maar ze ontving de prijs later alsnog, voor de bundel Archaïsch de dieren (2014), waarmee ze ook genomineerd was voor de Paul Snoekprijs en de KANTL-prijs. Voor de bibliofiele editie Anti-dood won ze in 2000 de Herman Gorterprijs. Haar recentste bundel is Inzake dit huis (2020), waarin Knibbe zich buigt over de liefde, over behouden en loslaten, macht en onmacht.
Hester Knibbe won twee oeuvre-prijzen: de Anna Blaman Prijs (2001) en de A. Roland Holst Penning (2009). In 2010 won ze de Gedichtenprijs voor het gedicht ‘Oogsteen’. foto: Arent Knibbe
Miriam Van hee (Gent, 1952) is een Vlaamse dichter en literair vertaler. Ze debuteerde in 1978 met de bundel Het karige maal, waarvoor ze meteen bekroond werd met de Prijs voor Letterkunde van de Provincie Oost-Vlaanderen. Ook de bundels die ze daarna publiceerde werden geregeld bekroond: voor Winterhard (1988) won ze de Jan Campert-prijs, voor Reisgeld (1992) kreeg ze de Dirk Martensprijs, voor Achter de bergen (1996) won ze de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Poëzie. In 2008 sloeg ze een dubbelslag met Buitenland. Ze won zowel de juryprijs van de Herman de Coninckprijs voor de hele bundel, als de publieksprijs voor het beste gedicht voor ‘Zomereinde aan de Leie’. Voor haar recentste bundel Als werden wij ergens ontboden (2017) ontving ze namens de Vlaamse regering in 2017 de Ultima voor de Letteren. foto: Lieve Blanquaert
Hester Knibbe en Miriam Van hee schrijven naarstig verder aan Er staat te gebeuren. Het resultaat kun je lezen vanaf 26/01/2023, door een Poëziegeschenk te bemachtigen via jouw deelnemende boekhandel. De cover werd fraai vormgegeven door Armée De Verre. In het ontwerp werd gekozen voor twee kleuren die in elkaar overgaan om zo het thema vriendschap te weerspiegelen. Op de achterflap zul je volgende tekst kunnen lezen: “Voor wie bij zijn verstand is, gaat vriendschap boven alles” zegt Horatius. Wij beamen dat volmondig. In 1985 ontmoetten we [Hester Knibbe en Miriam Van hee] elkaar voor het eerst tijdens Poetry International, een ontmoeting die resulteerde in een durend contact. Poëzie als basis voor een hechte vriendschap.
Bron: Poëzieweek 2023
Diep in onszelf – Vaclav Havel
Diep in onszelf dragen wij de hoop. Is ze niet daar, dan is ze nergens. Hoop is een bewustzijn en staat of valt niet met wat er in de wereld gebeurt. Hopen is voorspellen noch voorzien. Hoop zit ons in de ziel, in het hart gegrift, ligt voor anker voorbij de horizon. Hopen, in deze diepe en krachtige betekenis, is anders dan blij zijn om wat goed gaat of je graag inzetten voor wat zeker succes heeft. Hoop is de kunst om ergens aan te werken omdat het goed is, niet alleen omdat het kans van slagen heeft. Hoop is niet optimisme, niet de overtuiging dat iets goed zal aflopen. Hopen is zeker weten dat iets zinvol is, ongeacht de afloop. Vaclav Havel Erasmusprijs, 1986 Light of Truth award, 2004
“Poëzie maakt samenleving warmer; koudheid bestuur staat daar haaks op”- Antwerpse stadsdichters
Over de kritiek die al een paar maanden terecht woedt rond de weigering van Ruth Lasters’ gedicht LOSGELD.
‘Een stadsgedicht kan geen politiek manifest zijn.’ Met die kolderieke stelling cancelde de Antwerpse cultuurschepen Nabilla Ait Daoud een gedicht van Ruth Lasters, een stadsdichter die ze zelf had benoemd. Het ging om een lekker fel vers, over en door jongeren. Over heel ons onderwijs eigenlijk, en zijn ingebakken brandmerking van leerlingen met een B-statuut. – Tom Lanoye in Humo – 12/09/22
Hart boven Hard en EPO Uitgeverij steunen de boodschap van ‘Losgeld’, het gedicht dat Ruth Lasters samen met de leerlingen van de Spectrumschool schreef om de discriminatie van niet-ASO-leerlingen aan te kaarten.
bron: Ruth Lasters/fb
Het gedicht werd geweigerd als stadsdichter gedicht door het Antwerpse bestuur. Wij vinden dat gedichten met maatschappijvisie wél een plek verdienen in de openbare ruimte, aldus Sara Eelen, Hart boven Hard en EPO
Nadat Ruth Lasters zich terugtrok als één van de vijf stadsdichters van Antwerpen (1/09/2022) volgde nu ook het ontslag van de vier anderen:
Stadsdichters Antwerpen nemen collectief ontslag: “Poëzie maakt samenleving warmer; koudheid bestuur staat daar haaks op” – VRTNWS – 5/11/2022
vlnr: Cleo Klapholz en Yves Kibi Puati Nelen (Proza-K), Ruth Lasters, Lotte Dodion, Lies Van Gasse en Yannick Dangre – foto: Dries Luyten
De ‘poet laureate’ heeft een gedicht geschreven ter gelegenheid van de dood van koningin Elizabeth II – BBC News
Floral Tribute Evening will come, however determined the late afternoon, Limes and oaks in their last green flush, pearled in September mist. I have conjured a lily to light these hours, a token of thanks, Zones and auras of soft glare framing the brilliant globes. A promise made and kept for life - that was your gift - Because of which, here is a gift in return, glovewort to some, Each shining bonnet guarded by stern lance-like leaves. The country loaded its whole self into your slender hands, Hands that can rest, now, relieved of a century's weight. Evening has come. Rain on the black lochs and dark Munros. Lily of the Valley, a namesake almost, a favourite flower Interlaced with your famous bouquets, the restrained Zeal and forceful grace of its lanterns, each inflorescence A silent bell disguising a singular voice. A blurred new day Breaks uncrowned on remote peaks and public parks, and Everything turns on these luminous petals and deep roots, This lily that thrives between spire and tree, whose brightness Holds and glows beyond the life and border of its bloom. Simon Armitage
Floral Tribute, door Simon Armitage, is geschreven in de metafoor van een lelietje-van-dalen – een van de favoriete bloemen van wijlen de koningin, die voorkwam in haar kroningsboeket.
De eerste letter van elke regel spelt, samengenomen, haar naam “Elizabeth”. (achrosticon, BK)
Armitage vertelde het BBC Radio 4 programma Today dat hij probeerde “persoonlijk te zijn en een condoleancegedicht te schrijven, maar zonder opdringerig te zijn”.
Floral Tribute bestaat uit twee strofen en beschrijft de komst van een septemberavond en de verschijning van een lelie als “een teken van dank”.
In de eerste strofe schrijft Armitage over “Een belofte gedaan en gehouden voor het leven – dat was uw geschenk”.
Armitage verklaarde zijn beslissing om de acrostische techniek te gebruiken: “Het is een mooie naam, maar een naam die ze waarschijnlijk zelden te horen kreeg omdat iedereen die naam moest laten voorafgaan door ceremoniële nominalen.”
Armitage vertelde het programma Today dat het gedicht de kans bood iets te schrijven “buiten de taal en commentaren die we al hebben gehoord”.
Bron: BBC News – 13th September 2022
Bladval – Mustafa Kör | Dichter des Vaderlands
Bladval Bij dit voortijdige afscheid speelt alles naast de maat kraaiende hanen, kinderkoren, mijn hartslag Je had een raam dat uitkeek over de daken en velden van een Vlaams dorp op heldere dagen de pieken van de hoofdstad Je wilde bestaan Hing je overjas in een ver oord waarvan niemand had gehoord Wat zou het dan dat er vrede heerst of de oogst goed is Herinneringen aan alles draagt er het parfum van iets bloemigs met de herfst erin De straatkatten het meisje van tegenover iedereen kent je naam en geschiedenis van schreeuw tot zucht je bent hier broer, vriend, buur, kind van allen Als bladval in mei daalt je geur over dorp en veld voortijdig Mustafa Kör in GEDICHTEN MUSTAFA KÖR / Dichter des Vaderlands
Inzetten op de preventie van zelfdoding is van levensbelang. Daarom wordt er op 10 september, Werelddag Suïcidepreventie, wereldwijd aandacht gevraagd voor dit thema. Zelfdoding treft tal van mensen. Op 10 september tonen we massaal onze betrokkenheid en steun aan elk van hen. Die dag vragen de organisaties achter Zelfmoord1813 en al hun partners wereldwijd om meer aandacht te besteden aan de preventie van zelfdoding.
België hoort bij de Europese lidstaten die kampen met hoge suïcidecijfers: het Belgisch suïcidecijfer ligt 1,5 keer hoger dan het gemiddelde binnen de Europese Unie.
Mustafa Kör wil via zijn tweede Gedicht des Vaderlands aandacht vragen voor de te hoge suïcidecijfers. Hij wil iedereen aanzetten om te helpen om het thema zelfmoordpreventie onder de aandacht te brengen. Ook jij kan helpen! Toon je betrokkenheid, communiceer zorgvuldig over dit thema én zorg goed voor jezelf en voor elkaar. Via deze website lees je aan welke acties je kunt deelnemen.
Hier lees je het gedicht ‘Bladval‘.
Vertaling naar het Frans: Pierre Geron in samenwerking met Katelijne De Vuyst en Danielle Losman.
Vertaling naar het Duits: Isabel Hessel
Blauwkruikje 