‘Ik ben geen doemdenker of paniekzaaier,’ zegt viroloog Peter Piot, ‘maar ik denk dat je de verspreiding van het coronavirus hoogstens kan vertragen. Je kan het niet stoppen‘
‘De geschiedenis leert dat een virus zich snel kan verspreiden’, zei Peter Piot, een van ’s werelds bekendste virologen, een maand geleden in De Tijd over het coronavirus. In die maand is dat exact wat is gebeurd. Voor Piot en de door hem geleide London School of Hygiene & Tropical Medicine zijn het drukke tijden. Na ons korte telefoongesprek wacht hem in Londen een delegatie uit Hongkong. En binnen enkele dagen gaat hij naar de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba om alles in stelling te brengen voor het moment dat het coronavirus Centraal-Afrika bereikt.
Weten we al beter wat corona precies is?
Peter Piot: ‘We hebben een veel beter idee nu dan de laatste keer dat we elkaar spraken. We wisten al dat het in vergelijking met het SARS-virus minder dodelijk, maar veel besmettelijker is. We weten nu dat het qua besmettelijkheid erg op griep lijkt.’
Wat is het gevolg voor de strijd tegen corona?
Piot: ‘Het gevolg is groot. Griep is heel moeilijk tegen te houden. Bij griep hebben we bovendien een vaccin, wat we bij Covid-19 niet hebben.’
‘Ik schat dat de mortaliteit uiteindelijk zal uitkomen op 1 procent of iets minder. Het hangt af van leeftijd en andere ziektes. Mensen boven zeventig, zoals ikzelf, of mensen met chronische aandoeningen zoals de longziekte COPD of diabetes zijn extra kwetsbaar.’
Het virus verspreidt zich snel. Gaat de strijd tegen corona de goede kant op?
Piot: ‘We hebben sinds enkele weken diagnostische tests. Dat is een belangrijke stap vooruit. Vergeet niet dat het virus pas op 9 januari is geïsoleerd. Uiteindelijk is deze reactie heel snel.’
‘Voorts is het goede nieuws dat het aantal nieuwe gevallen in China aan het dalen is en we daar de piek beleefd hebben. De grote vraag is nu wat er gebeurt als de scholen en de bedrijven in China heropenen. Wellicht komt er dan een nieuwe golf van gevallen. Het is uitkijken hoe groot die wordt.’
Maar ondertussen zit het virus in Europa.
Piot: ‘Dat is de slechte kant van de zaak. De uitbraak in Italië had niemand zien aankomen. Vergeet niet dat Italië alle vluchten naar China had stopgezet, en dat heeft niet geholpen. Enkele dorpen en steden in Italië zijn in quarantaine, maar ook daar moeten we wachten om het effect ervan te zien.’
Hoe moet de strategie tegen corona er nu uitzien?
Piot: ‘Voor België komt het er nog altijd op aan het virus buiten te houden.’
En zodra het binnen is, doen zoals in Italië?
Piot: ‘Dan is de strategie ‘social distancing’: handen wassen, desinfecteren, scholen sluiten, grote manifestaties zoals sportwedstrijden mijden. Ik had wél gedacht dat de EU-landen daarover een meer uniform beleid zouden voeren. De ministers van Volksgezondheid van de EU-landen zouden dat toch onder elkaar moeten afspreken.’
En verder?
Piot: ‘Verder wordt het moeilijk. Je kunt de wereld niet tot stilstand brengen. Je kunt vanuit Pisa met je auto naar Gent rijden. En opnieuw: Italië had zijn vluchten opgeschort en het virus verspreidde zich toch.’
‘Ik denk daarom dat we voorbereid moeten zijn op een grote toestroom van patiënten, waarbij veel vraag zal zijn naar medische verzorging. Vergeet niet dat in zulke omstandigheden ook artsen en verpleegkundigen besmet kunnen raken, en dat ook het griepseizoen nog bezig is. Alleen al om die reden – het medisch systeem niet overbelasten – is het belangrijk dat mensen zich laten vaccineren tegen griep.’
Dus we kunnen het niet tegenhouden?
Piot: ‘Ik denk het niet. Ik denk dat je de verspreiding kan vertragen, maar niet stoppen.’
‘Begrijp me niet verkeerd: België houdt het voorlopig tegen. Dat blijft zeer nuttig. Je wint tijd. Die vertraging is nodig omdat het meer tijd schept om voorbereidingen te treffen. En er is nog altijd de hypothese dat het – net zoals bij griep – beter zal gaan als het winterseizoen voorbij is. Al is er een belangrijke tegenindicator in Singapore: het is daar altijd 30 graden en het virus verspreidt zich daar ook.’
Is het verstandig dat er in die omstandigheden nog altijd twintig vluchten per uur landen in Tenerife?
Piot: ‘Het is zeker een risico, maar ik ken de details van de quarantaine daar niet. Je hebt een rode zone en een groene zone nodig. Er is een controle nodig bij de overgang tussen de zones. Iedereen in de rode zone moet worden getest en opgevolgd. Het is heel gespecialiseerd werk en ik weet niet hoe het daar loopt.’
Misschien is de grootste verrassing dat het virus nog niet in Afrika zit.
Piot: ‘Dat is inderdaad goed nieuws, al zit het wel al in Noord-Afrika. Via Italië heeft het Algerije bereikt en via Iran is het naar Egypte gegaan. Het is er nog niet in Centraal-Afrika, maar ik denk dat het zal komen. En zoals je in Iran hebt gezien, kan het snel gaan zodra het daar is.’
‘We blijven daarom werken om klaar te staan als het zover is. We kunnen nu de diagnose stellen, dus dat helpt al. Ik ga binnen enkele dagen naar Addis Abeba voor een conferentie daarover.’
Informatici aan uw London School of Hygiene and Tropical Diseases proberen de verspreiding van de ziekte te voorspellen via wiskundige modellen. Lukt dat?
Piot: ‘Ze hadden voorspeld dat we tegen eind februari een serieuze daling in China zouden zien. Dat is bevestigd. Voor de rest blijft het zeer moeilijk. We hebben onder meer onderzocht of het zin heeft vliegtuigpassagiers te screenen op koorts. Het antwoord is dat het niets uithaalt. De helft van de besmette mensen heeft geen koorts in het begin.’
U was heel kritisch voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO), die maar laat in actie schoot. Heeft ze zich herpakt?
Piot: ‘Ja, ik vind van wel. De mensen van de WGO zijn zeer actief, ook buiten Azië. Er is elke week een informele briefing. Vergeet niet dat ze ook nog veel werk hebben in China en met andere virussen, zoals ebola.’
Maar de coördinatie van de Europese aanpak?
Piot: ‘Die kan beter.’
Met dank aan BART HAECK en De Tijd
27 februari 2020 17:07
Zie ook: www.info-corona.be
Blauwkruikje 