Wie herinnert het zich niet? Tweehonderd jaar geleden ontstond Nederbelgië: een koninkrijk onder Willem I dat zich uitstrekt van de Waddeneilanden tot Schengen. Sinds het Congres van Wenen in 1815 zijn wij officieel één land en dat vieren we dit jaar. Of … liep het niet helemaal zo? De stad Mechelen en het Vlaams-Nederlands Huis deBuren organiseren tijdens het feestjaar BesteBuren een grootschalige historische oefening onder de titel: Een gemiste kans? Omdat de beste geschiedenisleraar niet alleen feiten maar ook fictie gebruikt om zijn verhaal te vertellen, organiseren we een reeks volgens het bekende ‘Wat als …?’-stramien. Niet zoals de televisieserie maar wel zoals schrijvers, historici en andere denkers dat doen wanneer zij op een frisse manier willen kijken naar vertrouwde materie. Wat als Nederland en België al tweehonderd jaar een staat zouden delen? Hoe zouden zijn steden eruitzien? Zouden de Lage Landen in juni 2014 het wereldkampioenschap voetbal in Brazilië domineren?We vragen telkens in een andere Vlaamse of Nederlandse stad aan een interessante spreker om een antwoord te formuleren op onze fictief-historische vraag, toegespitst op de stad waar we dan zijn.
Atte Jongstra was vanavond causeur van dienst in Leuven. Hij nam ons mee langs de roerige geschiedenis van ‘ons’ koninkrijk waarin Leuven een beslissende rol blijkt te hebben gespeeld. Via de fouten van ‘onnozelaar’ Willem I leidde hij ons via de Eerste Wereldoorlog naar een van de belangrijkste mensen in het koninkrijk: zijn bloedeigen grootvader Sjouke de Vries. Wilt u weten waarom deze geboren Fries zo’n groots man was? Het had te maken met diens legendarische polsstok en ‘de draad’.
De eerste die mocht reageren op dit visioen was meteen de eerste burger van Leuven: burgemeester Louis Tobback. Vervolgens gingen Jongstra en Tobback met elkaar in gesprek onder leiding van moderator Marc Reynebeau. Tobback was aanvankelijk ontnuchterend. Jongstra’s visioen had ook zo bevlogen geklonken. Historisch fout geïnterpreteerde feiten werden wat bijgestuurd. Wederzijdse kwaaltjes en gebreken werden erkend, diversiteit in eenheid moest gekoesterd worden, vond Jongstra. We hoorden Tobback dromen van een Groot Brabant. Enkele doordenkertjes over de macht die Nederbelgië in de internationale politiek zou gehad hebben, passeerden de revue. En de argumenten over of we mekaar nu liever kwijt dan rijk geweest waren in 1831, of net niet, vlogen wat heen en weer. WO I zou ons in elk geval bespaard zijn gebleven. Leopold II en Congo zouden niet tot onze geschiedenis behoord hebben maar de onafhankelijkheidsstrijd van Nederlands Indië zou hem zijn hachje gekost hebben, vreesde Tobback. Volgens Jongstra zou dat nog wel meegevallen zijn. Beiden doorprikten tongue in cheek elkaars aannames maar waren het er geregeld over eens dat Vlamingen en Nederlanders behoorlijk wat gemeenschappelijk hebben. Tot slot gaf de Nederlandse singer-songwriter Lucky Fonz III een miniconcert met een door hem gecomponeerd Nederbelgisch Feestlied als hoogtepunt. En wonder boven wonder speelt ook daarin een bijzondere Fries de hoofdrol … Op zondag 5 april is Oranjestad Diest aan de beurt met de Nederlandse schrijver Marc Reugebrink en burgemeester Jan Laurys. PaasBesteBuren dus!
Blauwkruikje 