Update | WATOU 15 | Kunstenfestival Watou 4/07/2015 – 30/08/2015

                                                                                                                                                                              TINKEBELL. – Save the snails, 2012 – Watou 2013 – foto: frie peeters

Terwijl Watou 2013 in het teken stond van DE LIEFDE DIE WE NIET BEGRIJPEN en de bovenstaande slakjes van TINKEBELL. (Nederland) er ons attent op maakten dat we de slakjes tot kleine persoonlijkheden kunnen omtoveren door ze bijvoorbeeld met individuele lichtgewicht kraaltjes te versieren, was het dit beeld dat me te binnen schoot toen het thema van WATOU 2015 werd aangekondigd. Ik pikte de woorden ‘traagheid toelaten’ op in deze hectische multimediale tijden. Verder staat dit diertje garant voor tal van alledaagse uitdrukkingen als daar zijn: op iedere slak zout leggen; zo ver als een slak; zo snel  als een slak op een teerton; een slak op de goede weg, wint het van een haas op de verkeerde; een slak komt er net zo goed als een kikvors. Nieuwsgierig dus naar wat Watou ons dit jaar in deze ‘trage zomerse tussentijd’ aan poëzie en kunst te bieden heeft. Ik probeer alvast op een publiek-luw ogenblik Watou aan te doen. Ervaring leert dat zowel poëzie als kunst tijd nodig heeft om door te dringen.

‘IN DE LUWTE VAN DE TUSSENTIJD Kunstenfestival Watou viert haar 35ste verjaardag en daarom trakteren we onze bezoekers graag op een portie tijd. Met de ondertitel ‘in de luwte van de tussentijd’ als rode draad wordt Kunstenfestival Watou meer dan ooit een traag, maar boeiend belevingsfestival.Het is niet vanzelfsprekend om in onze flitsende multimediale wereld traagheid toe te laten. De wereld ademt slordig en haastig verder, we drammen en denderen maar door: drukdrukdruk. Geen tijd voor tussentijd.Samen met kunstenaars, dichters, schrijvers en u en andere doordenkers willen we deze zomer in Watou even stil staan. We willen aandacht schenken aan aandacht voor de juiste dingen. We omarmen de schoonheid van het alledaagse. We koesteren en vermenigvuldigen de momenten van verwondering. We nemen tijd voor weemoed en herinnering. Goede schrijvers en kunstenaars hebben de gave om de alledaagse kleine dingen en voorbijgaande momenten anders te benaderen: zij zien meer, kijken anders. Hun werk vertelt er over. Maak dus even tijd om los te laten, om samen met hen aangenaam te verpozen, met aandacht voor de kabbelende alledaagse tussentijd.’ [bron:Thema | WATOU 15 | Kunstenfestival Watou.]

In de pers:

Michiel Leen: Watou 2015: Poëzie in de luwte met Remco Campert en Herman van Veen, Knack, 2 juli 2015

Focus-WVT: http://www.focus-wtv.be/video/onthaasting-het-codewoord-op-kunstenfestival-watou

Artefact – You must change your life – STUK – Leuven ****

Artefact is een kunstenfestival waar (beeld) cultuur, actualiteit en wetenschappelijke uitdagingen centraal staan. Het loopt van 11/02 tot en met 22/02/2015 op verschillende plaatsen in Leuven.

‘Het thema You Must Change Your Life verwijst naar het gelijknamige boek van de Duitse filosoof Peter Sloterdijk. Daarin wijst hij ons op de ethiek van het mens-zijn. De mens neemt geen genoegen met het leven zoals het hem gegeven is. Hij oefent zich voortdurend om het te veranderen. Sloterdijk ziet de mens als een acrobatisch wezen dat door zijn antropotechnische kwaliteiten (=de techniek van het mens-zijn) tot bovenmenselijke handelingen in staat is. Hij balanceert voortdurend tussen vallen en opstaan en tracht door rituelen, oefening en training zijn natuurlijke conditie te overstijgen. Sloterdijk ziet in dat oefenen een manier om de ‘immuniteit’ aan te scherpen: gevaren van buitenaf kunnen daadwerkelijk worden afgeweerd.’

Sloterdijk haalde de titel van zijn boek uit het gedicht Archaïsche Torso van Rainer Maria Rilke. Deze schreef het gedicht toen hij in het Louvre een sculptuur zag van een torso van Apollo. Het beeld is onafgewerkt en gedeeltelijk verweerd. Voor Rilke zijn juist die kenmerken een bevestiging van het feit dat het beeld ‘echt’ is. Niet de sculptuur ‘an sich’ is belangrijk maar wel wat het uitstraalt. In de laatste strofe van het gedicht lijkt het beeld hem aan te spreken en te sommeren om zijn leven te veranderen. Rilke komt tot inzicht dat het ‘echte’ ingekapseld zit in het ongedefinieerde en het veranderlijke. Het werk Captives”BO4 verwijst naar het idee ‘onaf’ en ‘echt’.

‘In de lijn van Sloterdijks analyse benadrukt neurowetenschapper Israel Rosenfield soortgelijke, maar meer materiële (fysiologische/lichamelijke) kwaliteiten van het mens-zijn. Rosenfield bestudeert de werking van het brein en het geheugen. Hij benadrukt dat beiden zich evolutionair hebben ontwikkeld om het lichaam voort te bewegen. De wereld zoals we die kennen is een driedimensionale constructie van de ruimte die wordt ‘uitgevonden’ door ons brein en die we voortdurend met onze zintuigen aftasten. Dat idee vertoont veel gelijkenissen met Sloterdijks visie op de antropotechnische capaciteiten van de mens. De drang naar immuniteit en beweging en het herscheppen van de ruimte spelen ook voor Rosenfield een belangrijke rol om de werking van het brein en het geheugen te begrijpen. Volgens hem slaat ons geheugen niets op, maar creëert ons brein een dynamisch netwerk van verbintenissen die opgeroepen kunnen worden via triggers van buitenaf (situaties).’ ¹

De gratis, uitgebreide expo toont kunstwerken op het scherp van de snee: een antieke sofa die op één poot balanceert (Balance from within – Jacob Tronski (US), hoofden die zijn vormgegeven op basis van gevonden DNA (Stranger Visions – Heather-Dewy-Hagborg (US), een sublieme ervaring in een licht- en klankinstallatie (Planescape – Wolfgang Bittner (AT) – Lyndsy Housdon (UK) – Yoko Seama (JP) – Jeroen Uyttendaele (BE), een stripverhaal over de geschiedenis van het DNA (Israel Rosenfield (US), Edward Ziff (US) & Borin van Loon (UK) … waarbij het zoeken naar een balans, het creëren van een ruimte en het lichaam centraal staan.

‘Vertrekkende van Rosenfields en Sloterdijks pleidooi voor verandering en aanpassing, stelt Artefact vragen bij het menselijk vermogen tot zelfoverstijging. Waar liggen de grenzen van de menselijke plasticiteit en hoe bewerkstelligen we een waarlijk nieuwe verhouding tot de buitenwereld? Gaat het hierbij in de eerste plaats om een zelf geïnitieerde verandering (Sloterdijk) of om externe omstandigheden (Rosenfield)?’ ²

‘In tegenstelling tot wat men zou verwachten, is You must change your life geen imperatief die aangeeft hoe je je leven moet veranderen. Het is een pleidooi voor de plastische mens. De mens die steeds moet veranderen om te overleven maar ook de mens die wil veranderen om zichzelf te overtreffen. Niets staat stil, alles is altijd in beweging en de mens beweegt mee.’ ³

1. Artefactwebsite
2. Artefactwebsite
3. Artefactwebsite

Hugo Claus – 19 maart 2008

Vandaag vijf jaar geleden besliste Hugo Claus om zijn leven te beëindigen. Op de Markt van Watou, het dorp op de Frans-Belgische grens waar jaarlijks gedurende de zomermaanden het Kunstenfestival plaatsvindt, het Claussilhouet, een blijvend aandenken aan de bekende overleden auteur. Het silhouet is gemaakt door Roger Raveel in 1993.

Van het eigengereide
naar het merkbare
gaat de beschouwing
Woorden,
gekleurd of niet,
worden sleutels

Hugo Claus