Inhoud1
In 1973 verbleef de toen 19-jarige Herman Koch (1953) op een boerderij in Finland. Een vlucht: geen diploma, zijn moeder overleden, zijn overspelige, vaak afwezige vader aandringend op een studiekeuze. Herinneringen, vooral aan een korte romance en de ontmoeting met een dichter, komen boven als de bekende auteur Koch in 2012 Finland bezoekt en opnieuw in 2016 tijdens een vakantie. Die herinneringen beslaan het eerste deel en de laatste pagina’s. De tussenliggende pagina’s beschrijven de moeizame gezinssituatie en de frustraties van de jonge Koch, leidend tot drankgebruik en het opzoeken van gevaar. En ze tonen het ontstaan van een schrijverschap: de jonge ik-figuur maakt verhalen van zijn ervaringen. De volwassen ik-figuur onderzoekt hoe hij met die herinneringen is omgegaan en wil omgaan. Het slot van het vlakke eerste deel intrigeert, maar krijgt pas op de laatste pagina’s een verrassend vervolg. Het middendeel vertelt, kleurrijk maar nogal uitgebreid, het verhaal dat Koch voor deze roman (want dat is het) heeft gemaakt over zijn jonge jaren.
Recensie2
Subtiel, ontwapenend en aangrijpend, zo zou ik Finse dagen typeren. Het is tevens een opvallend ernstig boek, heel anders dan zijn humoristische bestseller Het diner en zijn plotgerichte Zomerhuis met zwembad.
Subtiel omdat Koch niet alles zegt. Hij beheerst de kunst van het weglaten hier beter dan in zijn andere werk.
Ontwapenend vanwege de manier waarop de zelfreflectie hier plaatsvindt, het is kritisch maar tegelijkertijd ook liefdevol, alsof hij het niet over zichzelf heeft, maar over zijn kind of zijn kleinkind van wie hij onvoorwaardelijk houdt. Nog nooit trof ik zoveel mildheid aan bij Herman Koch en daar was ik wel aan toe na zoveel cynisme, minachting en liefdeloosheid die veel van zijn latere werken typeren.
Maar bij Herman Koch weet je het nooit zeker. Finse dagen gaat slechts voor een klein deel over de tijd die hij op zijn negentiende op een boerderij in Finland heeft doorgebracht. Het gaat meer nog over de tijd die daaraan voorafging, maar vooral over wat tijd überhaupt met je doet, wat herinneringen zijn en hoe ze veranderen als je erover gaat praten. Het boek gaat ook over de kunst van het vergeten en over al die dingen die juist niet worden gedaan of gezegd. Het gaat over hele en halve leugens en over grenzen die keer op keer worden overschreden.
Persoonlijke mening
Ik las dit werk als een Dwarsligger, een handzaam formaat om overal mee te nemen. Het laat zich niet in één ruk uitlezen. Door heel wat saaie stukken heb ik me moeten heen lezen met een gevoel van: is dit echt Koch? De auteur is er zich van bewust blijkbaar, (een hint naar de saaiheid van autobiografieën?) en weet daarna toch weer de aandacht van de lezer te pakken te krijgen. De stijl is erg rechttoe rechtaan, parodiërend soms ook met betrekking tot ernstige gevoelens of gebeurtenissen die dan wat goedkoop overkomen. Het boek eindigt met een donkere synchroniciteit uit die Finse dagen en de wens ‘Ik hoop dat je gevonden hebt wat je zocht.’
_____________________________________
- NDB Biblion – F. Hockx
- Basarow – Finse dagen, Robin Hurkens
Blauwkruikje 