Het debuut van Niña Weijers, De consequenties, Atlas/Contact, 2014 waarmee ze de Publieksprijs 2015 van de Gouden Boekenuil won, is een erg bijzonder boek. Het dropt je pardoes in een kunstenaarswereld, waarin ‘kunst wordt opgeslokt in de draaikolk die het leven is, en andersom’. Het motto: Marina Abramović’ ‘I really like that moment when the performance becomes life itself.’
Minnie Paris, performancekunstenares en hoofdfiguur, gaat overigens in New York in de rij staan om vóór Abramović te kunnen plaatsnemen, maar vindt er niks aan. Minnies artperformance wordt inderdaad spectaculairder – zij het grotendeels ongewild – en heeft beslist erg onverwachte consequenties. Het is een mooie vondst van de auteur om van haar centrale figuur, een prematuurtje, een couveusekindje en een zwijgbaby te maken. Geheel in de psycho-logica van de geboorteperikelen blijft de moeder-dochterrelatie afstandelijk en heeft Minnie Panis het later moeilijk om relaties aan te gaan.
De roman begint bij het einde, zit gevat in een cirkelstructuur en omvat zes delen die elk uit subhoofdstukken bestaan: Proloog, 2012 over haar project Nothing Special, het Vogue-incident met haar fotograaf en Minnie die diens onbeschaamde privacy-inbreuk pareert met een geniale revanche, 1984 de geboorte van Minnie, 2012 een terugkoppeling naar de proloog ‘11 februari 2012 de dag dat Minnie voor de derde keer uit haar leven verdween’, opgevist wordt en een rood fluweelachtig pyjamapak aan krijgt dat haar goed staat (cfr de bekende Abramović-performance), 1991 de 7-jarige Minnie snuffelt in haar babyverleden dat haar moeder voor haar verborgen hield en wij, de lezers, leren waar ze haar artistieke ader vandaan heeft; het laatste deel 2012 brengt dan de ultieme consequenties aan het licht als persoonlijke beslissingen het lot gaan doorkruisen.
Al beweert Niña Weijers dat ze zonder vooropgezet plan schrijft en de plot zijn eigen weg laat zoeken, toch passen alle onderdelen mooi in elkaar en de karaktertekeningen kloppen. Het is bovendien in een vlotte, pittige stijl geschreven die de lezer naar een fascinerende pseudo-werkelijkheid voert die ‘hautnah’ aanvoelt. Sommige uitweidingen zoals die over de kunstenaar Bas Jan Ader, zijn wat wijdlopig ook al tonen ze aan hoever de consequenties van een kunstopvatting kunnen gaan: ‘wie kunst niet van leven onderscheidt maakt radicale (gevaarlijke) beslissingen’ (blz.158). De spanningsboog wordt echter tot het einde opgerekt en dat is een verdienste die menig lezer zal appreciëren.
Een paar recensenten:
Dat De consequenties zich niet terzijde laat leggen, is te danken aan de intrigerende theorieën over identiteit (‘ik ben alleen de plaats waar gevoeld wordt of gedacht’) en intimiteit (bijna zeker een fictie) én aan de stalen ernst waarmee ze haar absurde plot toch geloofwaardig houdt. Een heel bijzondere roman, met evenveel tekortkomingen als pluspunte – Mark Cloostermans – De Standaard (18/7/14)
Met een frisse, ironische blik schrijft Weijers over de kunstwereld, de (al dan niet legitieme) liefde, het moederschap en kind-ouderrelaties. Toen De consequenties in mei 2014 verscheen, zette de schrijfster zich meteen op de literaire kaart. De roman werd genomineerd voor de Bronzen Uil, won de Anton Wachterprijs 2014 en prijkt op de shortlist van de Libris Literatuurprijs en de Gouden Boekenuil.
Het is niet zo dat er niets op Weijers’ eersteling aan te merken valt. Sommige zijlijnen krijgen te veel aandacht en de wending die het verhaal neemt als we in het verleden van Minnie duiken is wel erg zweverig, maar in dit debuut liggen grote consequenties besloten, dat zal nog blijken.- Annick Van Dorpe – De Morgen (25/3/2015)
Niña Weijers houdt ook een leuke website bij.
Blauwkruikje 